Ceza hukuku, kamu hukukunun bir dalı vasfında bulunmakla suç ve ceza kavramları bu alan içerisinde ayrıntılı olarak incelenmektedir. İnsanlık var olduğundan beri cezalandırma sistemi de hep var olmuştur. İlk yazılı hukuk kuralları Sümerler tarafından hazırlanmış olmakla bu dönemde hukuk ve ceza ayrımı yapılmamıştır. Roma İmparatorluğu döneminde ayrım başlamış ve ayrıntılı düzenlemelerde ilk bu dönemlerde yapılmıştır. Cumhuriyet tarihimizde ilk Türk Ceza Kanunu, İtalya'dan alıntı yapılarak oluşturulan ve 1926 yılında yürürlüğe giren 765 sayılı Türk Ceza Kanunu'dur. 2005 yılında ise 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu oluşturulmuş ve halen yürürlükte bulunmaktadır.
Ceza Hukukunun amacı kişilerin hak ve özgürlüklerinin, kamu düzen ve güvenliğinin, hukuk devleti yapısının, kamu sağlığının ve çevrenin, toplum barışının korunması ve suç işlenmesinin önlenmesidir.
Ceza Hukuku Temel İlkeleri:
- 1.Kanunilik ilkesi: Kanunun suç saymadığı fiil dolayısıyla kişilerin cezalandırılamayacağının belirtildiği temel ilkedir. Anayasa'nın 38. maddesi Türk Ceza Kanunu'nun 2. maddesi uyarınca güvence altına alınmıştır.
- 2.Kıyas yasağı ilkesi: Yasada suç sayılmayan bir fiilin, yasada suç sayılan bir fiile benzetilmesi suretiyle hakimin cezalandırma yapmasının yasak olduğunun belirtildiği temel ilkedir. Türk Ceza Kanunu'nun 2/3. fıkrası uyarınca güvence altına alınmıştır.
3.Eşitlik ilkesi: Ceza Kanununun uygulamasında kişiler arasında ırk, dil, din, mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, siyasal veya diğer fikir yahut düşünceleri, felsefi inanç, milli veya sosyal köken, doğum, ekonomik ve diğer toplumsal konumları yönünden ayrım yapılamayacağının ve hiçbir kimseye ayrıcalık tanınamayacağının güvence altına alındığı temel ilkedir. Türk Ceza Kanunu'nun 3. maddesi uyarınca güvence altına alınmıştır.
4.Cezaların şahsiliği ilkesi: Kişilerin başkalarının fiillerinden dolayı sorumlu tutulamayacağının, sadece ve sadece kendi fiilleriyle sorumlu olduklarının güvence altına alındığı temel ilkedir. Türk Ceza Kanunu'nun 20. maddesi uyarınca güvence altına alınmıştır.
5.Aleyhe kanunun geçmişe yürüme yasağı ilkesi: Sonradan çıkan bir kanunla, kişinin eylemi suç kapsamına sokulsa dahi bu durum kişinin aleyhine olduğu için kişi hakkında ceza uygulanamayacağının belirlendiği temel ilkedir. Türk Ceza Kanunu'nun 7. maddesi uyarınca güvence altına alınmıştır.
6.İdarenin düzenleyici işlemleri ile suç ve ceza oluşturması yasağı ilkesi: Yasal düzenlemeler haricinde idare tarafından oluşturulacak işlemler ile suç ve cezanın söz konusu olmayacağının belirlendiği temel ilkedir. Türk Ceza Kanunu'nun 2/2. fıkrası uyarınca güvence altına alınmıştır.
7.Örf ve adete dayalı olarak suç ve ceza oluşturma yasağı ilkesi: Kişi, salt örf ve adet hukukuna göre cezalandırılamayacağı gibi kanunda öngörülenden daha ağır biçimde de cezalandırılamayacağının güvence altına alındığı temel ilkedir.
8.Non bis in idem: Kişinin bir fiili dolayısıyla iki kez cezalandırılamayacağının güvence altına alındığı temel ilkedir.
Avukat Umut KILIÇARSLAN HUKUK BÜROSU olarak Ceza Hukuku alanında oluşan uyuşmazlıklarda müdafilik ve danışman avukat olarak hizmet vermekteyiz.
Ayrıntılı bilgi için iletişime geçiniz...
-