‘’TELAFİ ÇALIŞMASI’’ ve ‘’DENKLEŞTİRME ESASIYLA ÇALIŞMA’’ HALLERİ

‘’TELAFİ ÇALIŞMASI’’ ve ‘’DENKLEŞTİRME ESASIYLA ÇALIŞMA’’ HALLERİ

Telafi Çalışması;

4857 S. İş Kanunu’nun 64. Maddesi kapsamında iş yerinde telafi çalışması yapılabilecek zamanlar ve durumlar açıklanmıştır. Buna göre;

·         Zorunlu nedenlerle işin durması,

·         Ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde,

İş veren DÖRT AY İÇİNDE çalışılmayan süreler için TELAFİ ÇALIŞMASI YAPTIRABİLMEKTEDİR.

Cumhurbaşkanı bu süreyi iki katına kadar artırmaya yetkilidir.

Bu çalışmalar fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmamaktadır.

Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile GÜNDE ÜÇ SAATTEN FAZLA OLAMAZ.

Telafi Çalışması Uygulama Şekli;

·         Telafi çalışması için dışsal nitelikte zorlayıcı bir nedenin bulunması gerekmektedir. Pandemi buna örnek gösterilebilir.

·         Telafi çalışması için işçinin yazılı onayına gerek bulunmamaktadır.

·         Hammadde bulunamaması, siparişlerin durması vb. içsel nedenlerle iş yapılmaması halinde telafi çalışması yapılması mümkün değildir.

·         Telafi çalışması yaptırılabilmesi için telafi edilecek yani işçinin çalışmadığı günün ücretinin ödenmiş olması şarttır. Ücreti ödenmemiş bir günün telafisi olamaz.

·         Telafi çalışması yapılacaksa işverence bu hususta dürüstlük kuralına uygun şekilde işçiye bildirim yapılması gerekmektedir.

·         Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamamaktadır. Örneğin iş yerinde haftalık 5 gün çalışma ve hafta sonları tatil uygulaması var ise cumartesi ve pazar günleri telafi çalışması yapılamayacaktır. Nitekim iş sözleşmesinde cumartesi gününün akdi tatil sayılacağına ilişkin bir ibare bulunsa da bulunmasa da normal zamanda cumartesi çalışmayan bir işçinin bugün için telafi çalışma yapmakla yükümlü kılınması, çalışma koşullarında esaslı değişiklik teşkil edecektir. Dolayısıyla ancak işçinin yazılı rızasının varlığı halinde çalışılmayan cumartesi günü telafi çalışması yapılabilecektir.

Denkleştirme Esasıyla Çalışma;

4857 S. İş Kanunu’nun 63. Maddesinin 2. Fıkrası kapsamında düzenleme getirilmiştir. Tarafların denkleştirme çalışması hususunda yazılı olarak anlaşması halinde haftalık normal çalışma süresi olan 45 saatin, işyerinde haftanın çalışılan günlerine günde on bir saati aşmamak koşuluyla farklı şekilde dağıtılabileceği, bu durumda, yoğunlaştırılmış iş haftası veya haftalarından sonraki dönemde işçinin daha az sürelerle çalıştırılması suretiyle, toplam çalışma süresinin, çalışılması gereken toplam normal süreyi geçmeyecek şekilde EN FAZLA 2 AYLIK ÇALIŞMA PERİYODU İÇERİSİNDE denkleştirilmesi anlamına gelmektedir.

Denkleştirme Esasıyla Çalışma Uygulama Şekli;

·         Denkleştirme esasıyla çalışmada; iş yerindeki içsel durumlar veya başka sebeplerle kabaca toplam 2 aylık zaman dilimi içerisinde, bazı haftalar 45 saatten az, bazı haftalar 45 saatten fazla olmak üzere totalde fazla çalışmaya sebebiyet vermemek kaydıyla çalışmanın gerçekleştirilmesi esastır.

·         Telafi çalışmasından farklı olarak denkleştirme esaslı çalışmada işçinin YAZILI ONAYI gerekmektedir. Uygulamada genellikle işe girişte yapılan iş sözleşmesi ile onay alınmaktadır. Fakat tarafımca da desteklenen görüşe göre işçinin işe girdiği zaman denkleştirme esaslı çalışmanın iş yerinde olmadığı fakat daha sonra bu usule geçildiği durumlarda işçinin çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik meydana geleceğinden bu hallerde onayın m.22 uyarınca sonradan alınması daha uygun olacaktır.

·         Yasada en fazla 2 AY OLARAK BELİRTLENEN PERİYOT toplu iş sözleşmesinin uygulandığı iş yerlerinde toplu iş sözleşmesi ile 4 AYA KADAR ÇIKARILABİLMEKTEDİR.

·         Denkleştirme esaslı çalışmada haftalık ortalama hesapta çalışma süresi yine 45 saati geçememektedir. Yasal zorunluluk olduğu için günde 11 saatten fazla çalışma yasaktır.

·          Telafi çalışmasının sebebi yalnızca kanunun emrettiği durumlar iken denkleştirme esasıyla çalışmanın temelinde iş verenin iradesi vardır.